چرا حجاب اجباری است؟
زیاد سوال می شود که چرا حجاب اجباری است؟ آیا با اجباری کردن حجاب می توان مردم را با حجاب کرد؟ آیا این همه که حجاب اجباری بوده مردم با حجاب شده اند؟
پاسخ های زیادی به سوال دلیل اجباری بودن حجاب داده شده است که در بسیاری از آن ها می توان نکاتی را برای خدشه پیدا کرد اما موضوعی که باعث شده است من شخصا از اجباری بودن حجاب حمایت کنم به منطقی بر می گردد با محوریت «حقوق دیگران»که حتی در لیبرالیسم هم به آن تاکید شده است.
حقوق انسان ها در فرهنگ غربی بر این پایه استوار است که «انسان ها آزاد هستند مگر این که به حقوق فردی دیگر لطمه بزنند». ما هم در توضیح اجباری بودن حجاب بر همین منطق تاکید می کنیم فقط فرقی که وجود دارد در تعریف «حقوق دیگران» است.
در فرهنگ «دنیا محور» و «فردگرا»ی غربی حقوق دیگرانی که نباید به آن لطمه بخورد آزادی و «منافع» افراد دیگر جامعه است اما در فرهنگ اسلامی، دنیا محوری جای خود را به «آخرت اندیشی» و فردگرایی جای خود را به «خانواده محوری» می دهد. برای انسان مومن تلاش برای رفاه و آرامش در دنیا موضوعیت جدی دارد اما هدف اصلی از چند ده سال زندگی در دنیا، ساختن زندگی با طول زمان بی نهایت در جهان پس از مرگ است به گونه ای که آن زندگی پر از لذت های متنوع و همراه با نعمات غیرقابل شمارش، غیرقابل تصور و غیرقابل مقایسه با لذت های دنیا باشد. همچنین در فرهنگ اسلامی فردگرایی نمی تواند آرامش فردی و بلوغ اجتماعی پایدار ایجاد کند پس حفظ کیان خانواده به عنوان محل آرامش وسکینه فردی و سلول اصلی جامعه ساز از مهم ترین ارکان جامعه اسلامی و البته ایرانی است.
حیاء و عفت، دفاع از ناموس
پژوهش ها نشان می دهد خانواده هایی که افراد آن بر حفظ حریم ها و رعایت پوشش ها تاکید دارند کمتر دچار آسیب های اخلاقی، خیانت ها و فروپاشی می شوند. هر انسانی به لحاظ اجتماعی، از اطرافیان و محیط پیرامون خود تأثیر می پذیرد و شاید میزان تأثیر خانواده بر اخلاق هر فردی بیش از دیگران باشد. با توجه به اهمیت فرهنگ عفاف و حجاب در سلامت خانواده و جامعه، چگونگی تأثیر و نقش شوهر در ارتقای فرهنگ عفاف و حجاب همسرش را در گفت و گو با دکتر طاهره همیز استاد حوزه و دانشگاه مورد ارزیابی قرار داده ایم.
مردی که در دفاع از ناموس حکم شهید می گیرد
در دین مبین اسلام، خیلی زیبا مرد به عنوان حامی زن و کسی که او را در برابر بیگانه حفظ می کند، شناخته شده است. در نهج الفصاحه حدیثی از پیامبر اکرم (ص) آمده است که اگر مردی نامحرمی را وارد خانه کند و از آن ها در مقابل او حفاظت نکند ابلیسی به اسم دیوث را وارد خانه کرده و هر وقت نامحرم ها در این خانه تردد می کنند و ناموس او را می بینند این شیطان در او نفوذ بیشتری می کند. اهمیت غیرت تاحدی است که اگر زنی ببیند که شوهرش او را در معرض نامحرم قرار می دهد می تواند از دست این مرد به حاکم شرع پناه ببرد. در روایات آمده است که اگر دزدی به منزلی حمله کند و مرد در دفاع از ناموسش کشته شود حکم شهید را دارد.
سیری در آیات حجاب
کندوکاو در آیات حجاب، آن هم یک جا و همه سونگرانه، برای اهل نظر و فقه پژوهان، می تواند ره گشا و پرفایده باشد و آنان را در دستیابی به زوایای گوناگون این گزاره مهم اجتماعی، رهنمون سازد.
کنار هم گذاردن آیات حجاب و درنگ بر روی آنها و توجه به آغاز و پایان نشانه های پیوسته و ناپیوسته هر یک از آیات، بسیار روشن گر خواهد بود و ره گشا،که در ضمن بحث،به این نکته اشاره خواهد شد.
نکته شایان توجه این که:در کنار هم و به ترتیب نزول آوردن آیات و دقت و درنگ روی آنها، نشان خواهد داد که حکم حجاب،یک باره اعلام نشده،بلکه کم کم و با گذشت زمان و آماده شدن زمینه و… بر قلب مبارک پیامبر(ص) نازل شده است.
ابتدا، در روزهای پایانی سال پنجم هجری، در جریان ولیمه ازدواج پیامبر(ص) با زینب بنت جحش(همسر طلاق داده شده زیدابن حارثه) آیه حجاب همسران پیامبر(ص) بر آن حضرت نازل شد.
همه مردان برابر دستور این آیه شریفه می بایست از پس پرده با همسران پیامبر(ص) سخن بگویند.
در مرحله دوم، خویشاوندان نسبی از دایره این حکم بیرون شدند و آنان اجازه یافتند با همسران پیامبر(ص) بی آن که پرده ای در بین باشد، سخن بگویند.
در مرحله سوم، جلباب (چادر) به عنوان حقی برای همسران و دختران پیامبر(ص) و زنان مؤمن قرار داده شد.
در مرحله چهارم، آیات سوره نور احکام حجاب بانوان را روشن ساخت.
در مرحله پنجم، اجازه گرفتن برای ورود به محل استراحت بانوان محرم، مطرح شد.
چند نکته از این بررسی به دست می آید:
بهترین روشهای مقابله با معضل بدحجابی و بیحجابی قرآن و حجاب
اساس اسلام سعادت و نجات آدمی است و باورهای دینی و احکام اخلاقی و فقهی مربوط به پوشش زن نیز با این فلسفه و حکمت حکیمانه صادر شده است.
زن با رعایت حجاب اسلامی، به تهذیب و تزکیه نفس و ملکات نفسانی پرداخته و قرب الهی را فراهم ساخته و زمینه رشد معنوی مردان را هم در اثر حفظ نگاه فراهم میکند.
حجاب از کارکرد اجتماعی نیز برخوردار است، غرایز و التهاب جسمی و معاشرتهای بی بندوبار را کنترل و بر تحکیم نظام خانواده افزوده و از انحلال کانون محکم زناشویی جلوگیری و امنیت اجتماعی را فراهم میکند.
حجاب و پوشش اسلامی و به تبع آن، حفظ نظام خانواده نیز از آن رو ارزش دارند که تامین کننده سعادت آدمی و منشاء قرب الهی هستند.
با توجه به تاکید اسلام بر ضرورت توجه به موضوع عفاف و حجاب و اینکه چه راههایی میتوان برای مقابله با بدحجابی و بیحجابی به کار برد، خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با تعدادی از کارشناسان و فعالان دینی و مذهبی گفتوگو کرده که مشروح این گفتوگوها در زیر میآید.
چرا تو ایران بدحجابی زیاد شده؟
در یک نگاه کلی، عوامل و زمینه های مؤثر بر رشد بدحجابی عبارتند از:
1. تضعیف باورها و اعتقادات مذهبی در جامعه؛
رفتار انسان محصول اندیشه و بینش او است. در جامعه اسلامی بر هر فرد مسلمان بر اساس جهان بینی و باورهای اعتقادی خویش عمل می کند. حجاب نیز نماد و تبلور اعتقادات فردی است. هر اندازه افراد از نظر اعتقادی و مذهبی قویتر باشند، رفتارها، عملکردها و نوع پوشش و لباسشان نیز مطابق با اصول و معیارهای مذهبی و دینی خواهد بود.
شواهد نشان می دهد که در سالهای پس از انقلاب باورها و اعتقادات مذهبی در جامعه به ویژه در میان نسل جوان و نوجوان کمرنگ شده است.[2] البته این به معنای نفی گرایش های قوی مذهبی نیست، بلکه نشان دهندة افزایش بزهکاری در جامعه است.
تضعیف باورها و اعتقادات مذهبی خود معلول چندین عامل است. یکی از عوامل عمدة آن القای این تفکر است که دین توانایی حلّ مشکلات بشر را در این زمان ندارد.
این تفکر انحرافی باعث شده است تا جوانان و نوجوانان، قوانین و احکام مذهبی را زیر پا بگذارند و به انواع انحرافات اخلاقی از جمله بدحجابی و بی حجابی، رو آورند.
2. تهاجم فرهنگی دشمن